Karaoke gây tiếng ồn cực lớn và là “thảm họa” đối với hàng xóm nếu chúng ta thường xuyên tra tấn họ bằng âm thanh này. Như một phép lịch sự tối thiểu và sự tôn trọng đối với người khác, chúng ta cần thực hiện cách âm cho căn phòng này sớm chừng nào hay chừng đó. Ngoài việc không gây ảnh hưởng đến không khí hàng xóm quanh mình thì xử lý âm học phòng karaoke cũng là một bí quyết nhỏ để giữ cho âm thanh phát ra từ loa nghe rõ ràng, thánh thót và thực sự có chiều sâu.
Tại sao cần phải xử lý âm học cho phòng hát Karaoke
Xử lý âm học nhằm vào các mục đích sau:
- Đầu tiên, như đã nói ở trên, hàng xóm thực sự cảm ơn bạn rất nhiều nếu bạn cách âm phòng karaoke và giữ cho căn phòng của bạn phát ra âm thanh nhỏ nhất, không ảnh hưởng đến người khác. Đồng thời, âm thanh ồn ào của tiếng xe cộ, tiếng nói chuyện cũng khó lọt vào bên trong phòng được.
- Thứ hai, căn phòng của bạn có thể bị nhiễu tín hiệu bởi sóng đứng làm cho âm thanh không được mượt mà khi di chuyển đến tai người nghe.
- Thứ ba, tránh các hiện tượng gây tiếng vang lớn, giảm được thời gian dội âm trở lại để tránh gây ù tai, khó chịu cho người nghe.
- Cuối cùng, mục đích của tiêu âm và tán âm cũng chỉ là tìm cách làm sao đó cho âm thanh căn phòng không nhiễm tạp âm, trong suốt, rõ ràng, thỏa mãn được người nghe, giảm hẳn các nhược điểm của âm thanh trong phòng kín như ồn, ù, rít, vang hoặc dội âm.
Hiện tượng dội âm và tiêu âm là gì?
Tiêu âm chính là khả năng loại bỏ bớt năng lượng khỏi sóng âm khi sóng truyền từ không khí qua một vật liệu có độ dày đặc đáng kể. Một phần năng lượng của sóng âm được hấp thụ và sau đó chuyển thành nhiệt năng, phần còn lại sẽ truyền ra ngoài. Mức năng lượng được chuyển hóa thành nhiệt năng nhiều hay ít còn phụ thuộc vào đặc tính hấp thụ âm thanh của vật liệu. Vật liệu thường dùng nhất cho tiêu âm chính là Polyme hoặc xốp….
Hiện tượng dội âm
Dội âm là hiện tượng âm thanh tồn tại liên tục sau khi nó đã dừng lại do phản xạ nhiều lần từ các bề mặt như đồ đạc, phòng kín, không khí. Hiện tượng này phân rã dần dần cho đến khi nó được hấp thụ bởi các bề mặt bao quanh không gian.
Nhược điểm của dội âm chính là mất khá nhiều thời gian để âm thanh chết đi nếu không có các bề mặt hấp thụ như tường, mái nhà, sàn nhà chứa vật thể cách âm. Trường hợp các bề mặt trong không gian kín như phòng karaoke được phủ bằng vật liệu hấp thụ âm thanh thì âm thanh phản xạ ngược lại sẽ bị phân rã nhanh và lúc này người nghe hầu như chỉ nhận được âm thanh gốc. Một số vật liệu ngăn cản hiện tượng dội âm khá tốt như sợi thủy tinh, Rockwool, xốp các loại. Khi sóng âm xuyên qua các vật liệu trên, năng lượng âm thanh được chuyển thành nhiệt năng nhờ ma sát và suy hao hẳn.
Những bước xử lý âm học trong phòng hát Karaoke tại nhà
1- Che phủ các bề mặt nhẵn trong phòng hát karaoke
Hiện tượng dội âm xảy ra thường xuyên là vì các bề mặt trong căn phòng karaoke không được che phủ. Khi âm thanh phát ra từ loa nó sẽ dội ngược lại với lượng âm thanh tương tự từ đó gây nên hiện tượng vang, ù, ảnh hưởng đến thính giác người nghe về lâu về dài.
Giải pháp xử lý âm học phòng karaoke với các bức tường nhẵn này chính là dùng một vật gì đó chắn ngang giữa bức tường để làm cho nó không còn là một mặt phẳng nhẵn nhụi nữa. Đó có thể là kệ sách, là một cây xanh cao to, là rèm cửa hay các tác phẩm nghệ thuật, nó giúp làm dịu âm vang trong phòng đáng kể. Hoặc bạn có thể làm một bức tường thạch cao 2 lớp, ở giữa 2 lớp để các tấm xốp, Rockwool hoặc sợi thủy tinh để chuyển hóa năng lượng âm thanh thành nhiệt năng như đã nói ở phía trên. Rẻ và nhanh hơn nữa là có thể tự làm, bạn mua những tấm xốp hình mút trứng, tấm tiêu âm được thiết kế từ gỗ để lấp đầy bề mặt đó đi.
2- Xử lý âm dội từ sàn và tường, trần
Bản chất tường, trần đều là một mặt phẳng. Và trong phòng karaoke theo thói quen thông thường, chúng ta hay đặt loa ở ngay dưới sàn nhà hoặc trên một chiếc bàn cũng là mặt phẳng nhẵn nhụi luôn. Một số nhà có treo loa 2 bên tường (lúc này cũng bị ảnh hưởng phản xạ âm thanh từ 2 bức tường này).
Vẫn như cũ, tình trạng phản xạ âm thanh ngược lại từ các mặt phẳng này là âm thanh đi theo nhiều đường chéo khác nhau, gây nên hiện tượng méo âm, chúng khác xa những âm thanh đi thẳng. Âm thanh đi thẳng sẽ nhanh hơn âm thanh đi méo. Sự lệch pha này làm cả 2 âm thanh khi gặp nhau sẽ tạo nên tạp âm. Khiến âm thanh gốc phát ra từ loa không còn chân thực, chi tiết nữa.
Để xử lý âm dội từ sàn chúng ta có mua các loại thảm trải sàn có chức năng cách âm và để loa lên hẳn những tấm thảm này, tốt nhất là thảm len có độ dày từ 50cm trở lên hoặc thảm có chất liệu từ mút gai có mật độ dày đặc tiêu âm cũng khá tốt. Ngoài ra, nếu có điều kiện có thể ốp gỗ cho sàn luôn bạn nhé.
Đối với trần nhà, mọi người vẫn hay dùng thạch cao để khắc phục nhược điểm dội âm hoặc dùng những tấm mút có vô số hình dạng sau đó thiết kế sao cho bảo đảm thẩm mỹ. Phần trần để xử lý âm học chắc chắn bạn cần phải nhờ đến đội thi công và yêu cầu họ thực hiện theo những góp ý của mình. Giữa 2 bức tường thì lại dễ khắc phục hiện tượng phản xạ âm thanh hơn bằng một mẹo nhỏ là dùng những vật tiêu âm như tấm tiêu âm treo tường nghệ thuật hoặc tấm tiêu âm Remak Acoustic Sonic đặt giữa người nghe với loa. Vật liệu tiêu âm này có bán rất nhiều trên thị trường nếu bạn muốn tự thực hiện có thể tham khảo và tìm mua nhé.
3- Xử lý hiện tượng tiếng bass dày, nặng
Rất khó để có một tiếng bass hay vì nó còn phụ thuộc nhiều vào những thiết bị đi kèm ví dụ như amply hoặc loa, diện tích phòng, vị trí ngồi hoặc hướng đặt loa sai, phòng karaoke chưa xử lý âm học. Định nghĩa về một tiếng bass hay phải đạt được độ căng, không gặp tình trạng kéo đuôi, nhanh, cam kết được sự rõ ràng, rành mạch.
Tiếng bass trong phòng sẽ dày, nặng và rền dai nhiều hơn hẳn nếu gặp phải các tần số 63Hz, 80Hz, 100Hz hoặc 125Hz, nó thường trội lên từ 9-15dB hoặc giảm hẳn 6-9dB. Cách xử lý hiện tượng bass dày nặng không phải là lật đật đi đổi loa mới hoặc dây dẫn mà là điều chỉnh lại vị trí ngồi. Xem chỗ nào “thượng tọa” mang lại tiếng bass hay nhất.
Có nhiều bạn trong một group thảo luận về chủ đề âm thanh còn hướng dẫn là dùng các vật liệu hút âm như cao su, mút trứng hình tam giác, bẫy bass này nọ nhưng những cách này thực sự không hiệu quả mà bạn biết sẽ gây thêm tình trạng gì không? Đó là tiếng bass sẽ tăng thêm mấy lần độ dày và càng nặng hơn nữa.
Cân nhắc tốt nhất cho việc xử lý hiện tượng bass dày và nặng chính là tìm hiểu xem bass của mình đang trội lên hay đang giảm đi, từ đó tìm cách khắc phục làm cho đáp tuyến của tần số gần với đáp tuyến của loa nhất có thể.
4- Sắp xếp vị trí các đồ vật nằm gần loa
Đồ vật nằm gần loa không nên để những loại có bề mặt phẳng nhẵn nhụi có thể gây nên hiện tượng dội âm, làm méo mó âm thanh khiến âm thanh rè, thiếu chi tiết, trường âm thanh không còn sâu nữa. Nhiều người thích đặt TV ở giữa 2 loa trước trái phải và loa trung tâm nhưng đâu nghĩ rằng màn hình TV cũng là một loại mặt phẳng gây hiện tượng nhiễu âm.
Tốt nhất từ đây bạn nên có một cách sắp xếp hợp lý hơn với chiếc TV này, đặt nó xa các loa một chút hoặc dùng tấm vải len có độ dày để phủ lên bề mặt TV khi chỉ nghe nhạc hoặc phủ lên các bề mặt loa để giảm hiện tượng phản xạ này nhằm tạo ra một loại âm thanh chất lượng nhất.
5- Đặt loa ở vị trí phù hợp
Thực ra với những người chưa từng chơi nhạc hoặc cũng không quen với hệ thống âm thanh loa vòm thì việc tìm vị trí đặt loa cho phù hợp là một thách thức. Rất khó cảm nhận nguyên nhân gây ra tiếng rú, rít, ồm hay rè âm hoặc tiếng bass dày và nặng là từ đâu đến. Với những bạn đọc đang cảm thấy thật khó giải quyết các vấn đề này thì khi mua dàn nhạc karaoke bạn nhờ Công ty cung cấp dàn loa đó setup các vị trí đặt loa luôn và đừng quên là nhờ họ tư vấn các cách xử lý âm học để thâu trọn âm thanh thượng đỉnh, trong sạch nhất.
Trường hợp bạn đã mua về và bạn thực sự muốn thử làm “dân chơi nhạc”. Hoặc muốn xử lý các vấn đề dội âm, tiếng bass không hay hoặc vài vấn đề nhỏ khác thì hãy dùng các vật liệu cách âm có thể hấp thụ được tần số thấp như tấm thảm len, sofa mềm, cột chân voi. Các vật liệu này sẽ cân bằng với tần số cao hiện đang chiếm xu thế trong các phòng kín. Các giải pháp này sẽ giải quyết nhanh gọn các vấn đề trên, dù không triệt để lắm.
Đổi ngay phong thủy ngồi nghe vào cuối phòng nếu bạn thấy tiếng bass phòng kín karaoke này có vẻ thiếu thiếu, không đủ đô với mình. Và nếu phòng quá dư bass bạn hãy “né gấp” vị trí cuối phòng ra để tai cảm nhận được âm bass “đúng khẩu vị” hơn nhé.
Kết luận
Là chủ nhân của một căn phòng ca hát đẳng cấp và khá cầu kỳ trong thưởng thức âm thanh, luôn đòi hỏi cao sự sống động, chân thực của dàn loa mà bạn đã bỏ hàng chục, hàng trăm triệu để mua thì bắt buộc bạn phải xử lý âm học phòng Karaoke.
Bạn có thể tự xử lý âm học cho căn phòng karaoke của mình nếu bạn có thời gian và căn phòng của bạn khá riêng biệt, không hề ảnh hưởng tới người khác. Nhưng nếu căn phòng karaoke đang tích hợp chung với các phòng khác hoặc đang chung vách với hàng xóm, khâu xử lý âm học cần kỹ và phức tạp thì tốt nhất bạn nên thuê đội ngũ thi công cách âm ở ngoài.
Khi chọn đội ngũ thi công hãy cân nhắc về kinh nghiệm của họ, về vật liệu cách âm liệu có thẩm mỹ không và đã phù hợp với phong cách karaoke nhà mình chưa, chi phí thi công là bao nhiêu. Cuối cùng, đội ngũ thi công, lắp đặt cách âm phòng karaoke đã hiểu được quan điểm và ý tưởng mình muốn chưa. Thống nhất tất cả và giao cho họ hết, bạn chỉ chờ ngày nhận công trình hoàn thiện và thưởng thức các bữa tiệc âm nhạc đúng nghĩa nữa là được bạn nhé.