Một câu hỏi chúng tôi thường nhận được từ khách hàng, đó là “Loa nghe nhạc hay loa xem phim, chúng khác nhau như thế nào?”
Sau đó “Có dùng loa nghe nhạc để xem phim và ngược lại được không? Tiêu chí để chọn loa xem phim như thế nào?”
Chúng tôi khẳng định có một sự khác biệt rất lớn giữa 2 loại loa này. Trước hết chúng được sử dụng cho các mục đính khác nhau. Do phục vụ công năng khác nhau nên cả về kết cấu lẫn cách lắp đặt loa đều khác nhau. Chúng ta sẽ phân tích sâu hơn về từng điểm nói trên.

Điểm khác biệt 1: Công năng
Hệ thống loa nghe nhạc luôn bao gồm 2 loa (hay còn gọi là hệ thống 2 kênh strereo 2.0). Lý do là các bản ghi âm nghe nhạc đều có 2 kênh. Và như trình bày ở trên, nhiệm vụ của 2 loa nghe nhạc là tái tạo lại một cách chính xác và chân thực nhất bản ghi âm 2 kênh đó. Một hệ thống loa nghe nhạc 2.0 tốt ngoài việc tái tạo lại chính xác âm thanh, nó còn có thể mang lại một sân khấu 3D chân thực, có nghĩa là người nghe có thể cảm nhận được chiều sâu sân khấu, vị trí của ca sĩ và từng nhạc công. Tuy nhiên sân khấu nhạc sẽ luôn ở phía trước mặt của người nghe.
Hệ thống loa xem phim đa kênh vòm (âm thanh surround) sẽ bao gồm rất nhiều loa. Những hệ thống cao cấp nhất thế giới hiện nay của Trinnov hay Lyngdorf có thể lên đến 48 loa. Không như loa nghe nhạc, hệ thống loa xem phim được dùng để tái tạo lại cả một môi trường âm thanh 360 độ bao trùm xung quanh người nghe, thậm chí cả trên đầu khán giả đối với các hệ thống Dolby Atmos. Vì thế không những tái hiện một cách chính xác âm thanh, hệ thống loa surround còn tạo ra các hiệu ứng vượt ngoài sức tưởng tượng của người xem và làm cho người xem một cảm giác choáng ngợp.
Điểm khác biệt 2: Cấu tạo
Nhằm phục vụ các công năng khác nhau nên loa nghe nhạc và loa xem phim cũng có cấu tạo khác nhau.
Loa nghe nhạc: đa phần các hệ thống nghe nhạc chỉ sử dụng 2 loa, vì thế chiếc loa được thiết kế để có thể tái tạo được âm thanh ở dải âm rộng nhất có thể mà tai người nghe được, tức là ở mức 20-20.000hz, một cách cân bằng nhất. Do vậy loa nghe nhạc thông thường có nhiều củ loa, phổ biến nhất là loa 3 đường tiếng gồm loa tép, loa trung và loa bass. Vì vậy loa nghe nhạc sẽ có kích thước to dưới dạng loa cột. Một số loa nghe nhạc chỉ có 2 củ loa là loa tép và loa mid bass (loa bass kích thước nhỏ). Tuy nhiên những loa này sẽ không đáp ứng được âm trầm có dải dưới 50hz.
Loa xem phim: hệ thống loa xem phim chuẩn sẽ bao gồm các loa vệ tinh (từ 5 loa trở lên, tối đa lên đến trên 40 loa tùy vào độ phức tạp của hệ thống và kích thước của phòng phim), và loa siêu trầm (có thể là 1 hoặc nhiều loa siêu trầm). Các loa vệ tinh thông thường sẽ đảm nhận các tiếng hiệu ứng vòm có tần số trung và cao (thông thường trên 80hz). Do vậy loa vệ tinh không cần có kích thước lớn và chỉ có củ loa tép và loa mid. Một số loa xem phim cao cấp sẽ có nhiều củ loa tép và loa trung. Mục đích là để có thể tạo ra hiệu ứng loa array giúp tiếng có thể đi xa hơn giúp người nghe ở các hang ghế khác nhau có thể nghe được cùng âm lượng. Ngoài ra ở hệ thống loa xem phim chuyên nghiệp, các loa hiệu ứng phía trước có cấu tạo và kích thước hoàn toàn như nhau để có thể tạo hiệu ứng tiếng đồng nhất cho phía trước màn hình (còn gọi là loa screen array). Vì thế các bộ loa nghe nhạc dùng xem phim sẽ có loa center nhỏ có cấu tạo khác loa front. Điều này làm ảnh hưởng tương đối nhiều đến hiệu ứng xem phim, nơi mà tính đồng nhất và loa center rất quan trọng. Tất cả các loa đạt chuẩn THX đều có cấu tạo đồng nhất giữa các loa screen array.

Loa siêu trầm (hay loa sub) là thành phần rất quan trọng trong dàn loa xem phim. Loa chịu trách nhiệm phát tiếng bass và đặc biệt là tạo hiệu ứng siêu trầm (tạo các dải tần mà ngoài tai, cơ thể người xem cũng có thể cảm nhận được). Đây là một hiệu ứng rất quan trọng khi xem phim. Thông thường loa Sub sẽ sử dụng 1 hoặc 2 củ loa bass có kích thước từ 8 inch trở lên. Tùy thuộc vào yêu cầu và kích thước phòng mà ta có thể sử dụng 1 hay nhiều loa sub.

Có thể dùng loa nghe nhạc để xem phim và ngược lại không?
Câu trả lời là có. Tuy nhiên nên bổ sung loa center cùng hãng với loa front và có công suất bằng loa front để có thể tạo được hiệu ứng mượt mà nhất. Bên cạnh đó cũng cần bổ sung loa sub có công suất tương đồng với loa nghe nhạc có sẵn. Các loa surround và loa sub thì không nhất thiết phải cùng hãng với loa front và loa center.
Ngược lại ta cũng có thể dùng loa xem phim để nghe nhạc. Tuy nhiên chắc chắn sẽ không đạt chất lượng tương đương với bộ loa nghe nhạc chuyên dụng chất lượng cao. Lý do là việc phối hợp giữa loa vệ tinh và loa sub là cực kỳ khó để có thể có kết quả như một cặp loa toàn dải nghe nhạc.
Vì vậy hãy cố gắng xác định công năng sử dụng chính cho hệ thống mà bạn muốn sử dụng để có quyết định lựa chọn sáng suốt. Sẽ không có một hệ thống hoàn hảo, chỉ có một hệ thống cân bằng. Chúc các bạn có được trải nghiệm tốt nhất với hệ thống giải trí của mình.